محافظ برق یکی از وسایل ضروری برای حفاظت از لوازم الکترونیکی در برابر نوسانات و افت و خیزهای ناگهانی ولتاژ است. در دنیای امروز که استفاده از لوازم برقی مانند تلویزیون، یخچال، ماشین لباسشویی، کامپیوتر و سایر تجهیزات حساس به ولتاژ بسیار رایج شده، استفاده از محافظ برق به عنوان یک وسیله ایمنی نهتنها توصیه میشود بلکه در بسیاری از موارد کاملاً ضروری است.
طریقه کارکرد محافظ برق
محافظ برق با کنترل و نظارت بر سطح ولتاژ ورودی به دستگاهها، مانع از عبور جریان بیش از حد یا ولتاژ غیرمجاز به سمت وسیله برقی میشود. این وسیله معمولاً شامل قطعات الکترونیکی مانند مقاومت، رله، و گاهی ترمیستور (NTC) یا وریستور (MOV) است. هنگامیکه ولتاژ ورودی از حد مشخصی بیشتر یا کمتر شود، محافظ برق بهطور خودکار جریان برق را قطع میکند و اجازه نمیدهد نوسانات به دستگاه متصل آسیب برساند.
برای مثال، اگر ولتاژ از ۲۴۵ ولت فراتر برود یا از ۱۷۰ ولت کمتر شود (در اکثر محافظها)، رله داخلی فعال شده و جریان برق را قطع میکند. پس از بازگشت ولتاژ به محدوده ایمن، محافظ پس از چند ثانیه تاخیر (برای اطمینان از پایداری ولتاژ) دوباره جریان را وصل میکند.
این زمان تاخیر معمولاً بین ۵ تا ۶ ثانیه است و در محافظهای مخصوص یخچال ممکن است تا ۳ دقیقه هم طول بکشد. این ویژگی برای حفاظت از کمپرسور یخچال در برابر روشن و خاموش شدنهای پیاپی طراحی شده است.
انواع محافظ برق
محافظهای برق در انواع مختلفی طراحی و تولید میشوند که از نظر کاربرد، توان خروجی و تعداد پریز متفاوت هستند. از جمله آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- محافظ مخصوص یخچال و فریزر
- محافظ مخصوص تلویزیون و سیستم صوتی
- محافظ چندراهی برای کامپیوتر
- محافظ برق صنعتی با توان بالا
- محافظ هوشمند با قابلیت اتصال به Wi-Fi و اپلیکیشن
قیمت محافظ برق
قیمت محافظ برق بسته به برند، توان خروجی، تعداد پریزها، نوع کاربرد و قابلیتهای اضافی متغیر است. در بازار ایران، قیمت یک محافظ برق ساده برای تلویزیون یا کامپیوتر از حدود ۳۰۰ هزار تومان آغاز میشود و میتواند تا ۱.۵ میلیون تومان یا بیشتر هم برسد.
https://jbh-co.com/power-protection/
برای مثال:
- محافظ ساده تکپریز برای یخچال: حدود ۳۵۰ تا ۵۰۰ هزار تومان
- محافظ چندراهی با ۴ یا ۶ پریز برای کامپیوتر یا تلویزیون: حدود ۶۰۰ هزار تا ۹۰۰ هزار تومان
- محافظ هوشمند با نمایشگر دیجیتال و قابلیت Wi-Fi: حدود ۱.۵ تا ۲ میلیون تومان
البته برندهای معتبر مانند فاراتل، پارت الکتریک، هادرون و تسکو در بازار ایران قیمتهای متفاوتی دارند که با توجه به کیفیت ساخت، ضمانتنامه و دقت عملکرد محافظ تعیین میشود.
نکات مهم در هنگام خرید محافظ برق
هنگام خرید محافظ برق بهتر است به نکات زیر توجه کنید:
- نوع کاربرد: برای هر نوع دستگاه، محافظ مناسب خودش را تهیه کنید. محافظ مخصوص یخچال با محافظ کامپیوتر تفاوت دارد.
- توان مصرفی: محافظی تهیه کنید که توان خروجی آن از مجموع توان دستگاههای متصل بیشتر باشد.
- تاخیر زمانی: تاخیر مناسب در وصل جریان، اهمیت زیادی برای دستگاههایی مانند یخچال دارد.
- برند و گارانتی: از برندهای معتبر خرید کنید تا مطمئن باشید دستگاه واقعاً محافظت میکند.
- تعداد پریزها: در صورتی که چند وسیله را با هم متصل میکنید، از محافظ چندراهی استفاده کنید.
جمعبندی
محافظ برق یک سرمایهگذاری کوچک برای جلوگیری از خسارتهای بزرگ است. با توجه به نوسانات برق در بسیاری از مناطق، استفاده از محافظ برق بهخصوص برای وسایل گرانقیمت و حساس ضروری است. انتخاب محافظ مناسب با توجه به نیاز و بررسی قیمت و برندهای مختلف، باعث افزایش عمر مفید وسایل برقی و صرفهجویی در هزینههای احتمالی تعمیر یا تعویض خواهد شد.